ความหมายของระบบนิเวศ

ระบบนิเวศ (ecosystem) หมายถึง ระบบความสัมพันธ์ของสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่ในแหล่งที่อยู่แหล่งใดแหล่งหนึ่ง ซึ้งมีความสัมพันธ์ 2 ลักษณะคือ

  1.ความสัมพันธ์ระหว่างกลุ่มสิ่งมีชีวิตที่อาศัยอยู่รวมกันในบริเวณแหล่งที่อยู่นั้นเรียกว่า ความสัมพันธ์ทางชีวภาพ

รูปแสดงความสัมพันธ์ทางชีวภาพของสิ่งมีชีวิต

2.ความสัมพันธ์ระหว่างกลุ่มสิ่งมีชีวิตกับสภาพแวดล้อมที่ไม่มีชีวิตในบริเวณแหล่งที่อยู่นั้นเรียกว่า ความสัมพันธ์ทางกายภาพ เช่น ความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับอุณหภูมิ น้ำ อากาศ แร่ธาตุ แสงสว่าง ตัวอย่างเช่น ไส้เดือนดินอาศัยอยู่ในดินที่เปียกชื้น แมลงสาบอาศัยอยู่ในที่มืด

รูปแสดงความสัมพันธ์ระหว่างกลุ่มสิ่งมีชีวิตกับสภาพแวดล้อม

ความสัมพันธ์ทั้งสองลักษณะนี้เกิดขึ้นได้พร้อมๆกันและเกิดขึ้นในระบบนิเวศทุกระบบ เนื่องจากสิ่งมีชีวิตทุกชนิดไม่สามารถอยู่ตามลำพังได้ ซึ่งความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสิ่งมีชีวิตด้วยกันและความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิตกับสภาพแวดล้อมนี้เป็นปัจจัยสำคัญในการดำรงชีวิต

            แหล่งที่อยู่ (habitat) หมายถึง บริเวณที่กลุ่มสิ่งมีชีวิตอาศัยอยู่ เช่น ลำคลองเป็นแหล่งที่อยู่ของปลาและกุ้ง ขอนไม้ที่เน่าเปื่อยผุพังเป็นแหล่งที่อยู่อาศัยของเห็ดและราบางชนิด

                   รูปแสดงแหล่งที่อยู่ตามธรรมชาติ        รูปแสดงแหล่งที่อยู่ที่มนุษย์สร้างขึ้น